Ile waży ścięte drzewo i od czego to zależy?

Ile waży ścięte drzewo i od czego to zależy?
Masa ściętego drzewa zależy przede wszystkim od gatunku drzewa, wilgotności drewna i sezonowania. Najważniejszy wpływ na wagę ma zawartość wody, a następnie cechy takie jak rodzaj drewna czy warunki przechowywania [1][2][3][4]. Poniższy artykuł wyjaśnia, jakie czynniki decydują o masie świeżo ściętego drzewa, pokazuje, jak istotne są zmiany wilgotności, sezonowanie oraz szczegółowo omawia rolę gęstości i różnic między gatunkami.

Czynniki wpływające na masę ściętego drzewa

Masa ściętego drzewa to suma masy suchego drewna oraz zawartej w nim wody [1][4]. Największy wpływ ma wilgotność drewna. Świeżo ścięte drewno najczęściej zawiera dużą ilość wody — nawet powyżej 50%, co oznacza, że połowa jego masy to płyn [1][3][4].

Kolejnym kluczowym czynnikiem jest gatunek drzewa. Drzewa liściaste charakteryzują się większą gęstością niż iglaste, co bezpośrednio przekłada się na ich większy ciężar [1][3][4]. Ponadto istotne znaczenie ma proces sezonowania, czyli naturalnego wysychania drewna. W jego trakcie drewno stopniowo traci wilgoć, a przez to również masę [1][4].

Na wagę wpływają też inne, mniej oczywiste elementy: sposób ułożenia drewna w stosie (ilość pustych przestrzeni), obecność kory, warunki przechowywania czy pora pozyskania drewna – ścięte zimą ma zwykle mniejszą wilgotność [2].

Rola wilgotności drewna w kontekście masy

Wilgotność to zdecydowanie najistotniejszy parametr wpływający na wagę ściętego drzewa. Zawartość wody może w przypadku świeżo ściętych pni przekraczać 50% ogólnej masy [1][3][4]. Wilgoć występuje zarówno w postaci wody wolnej (międzykomórkowej), jak i związanej (w komórkach drewna) [4]. Po ścięciu drewno zaczyna wysychać, proces ten prowadzi do zmiany masy i właściwości.

Podczas sezonowania, które trwa od kilku miesięcy do roku (w zależności od warunków i gatunku), poziom wilgoci obniża się z około 50% do mniej więcej 12–20% [1][4]. Wraz z ubytkiem wody drewno traci na masie – szacuje się, że ta strata może wynosić nawet 20–50%, co zależy od wyjściowego poziomu wilgoci i rodzaju drewna [1][3][4].

Woda wolna odparowuje najszybciej, następnie – znacznie wolniej – ubywa woda związana, która decyduje już o końcowych właściwościach i masie sezonowanego drewna [4].

Gęstość i gatunek drzewa – główne różnice w masie

Na ostateczną wagę ściętego drzewa kluczowo wpływa gęstość drewna – to masa przypadająca na jednostkę objętości. Gęstość znacząco różni się pomiędzy drewnem liściastym a iglastym [1][3][4]. Przykładowo drewno liściaste, takie jak dąb czy buk, ma gęstość rzędu 700–900 kg/m³, natomiast dla sosen i świerków wartości te oscylują w granicach 400–600 kg/m³ [1][4].

Wysoka gęstość oznacza wyższą masę i inne właściwości użytkowe. Z tego powodu masa metra sześciennego ściętego drzewa tego samego rozmiaru i wilgotności będzie różnić się nawet dwukrotnie – w zależności od gatunku [1][4].

Trzeba brać pod uwagę, że nawet pomiędzy poszczególnymi przedstawicielami tej samej grupy (np. różnych gatunków sosny czy dębu) występują niewielkie różnice gęstości, wpływające na końcową wagę drewna [1][4].

Proces sezonowania i jego konsekwencje dla wagi drewna

Sezonowanie drewna to naturalny proces suszenia, który prowadzi do zmniejszenia wilgotności oraz spadku masy drzewa. Poza obniżeniem masy, sezonowanie poprawia właściwości użytkowe drewna, zwiększając jego trwałość i przydatność do różnych zastosowań [1][4].

Świeżo ścięta sosna może ważyć około 850 kg/m³, podczas gdy po sezonowaniu (wilgotność spada do ok. 12%) jej masa zmniejsza się nawet do 450 kg/m³, co oznacza stratę do około 47% [4]. Drewno innych gatunków traci nawet 20–30% masy w trakcie sezonowania – wszystko zależy od jego początkowej wilgotności oraz warunków przechowywania [1][4].

Znaczenie warunków przechowywania i układania drewna

Kwestia sposobu ułożenia drewna (np. w stosie) oraz warunki jego przechowywania mają istotny wpływ na obliczanie realnej wagi drewna na danym obszarze [2]. Współczynnik objętości pustych przestrzeni w stosie rąbanego drewna wynosi około 0,65, co oznacza, że jednostka objętości drewna ułożonego w stosie jest lżejsza niż ściśle liczone metr sześcienny drewna litego [2].

Kora, długość i kształt kawałków drewna sprawiają, że waga i efektywna masa drewna w praktyce odbiega od wartości teoretycznej. Także pora roku (np. zima lub lato) przy pozyskaniu wpływa na poziom wilgotności, a więc i na ciężar [2].

Podsumowanie: ile waży ścięte drzewo?

Ile waży ścięte drzewo? Świeżo ścięte drewno iglaste waży zwykle od 400 do 600 kg/m³, zaś drewno liściaste od 700 do 900 kg/m³ – przy czym wilgotność świeżo ściętego materiału przekracza zazwyczaj 50% [1][4]. Po sezonowaniu, masa drewna spada nawet o 20–50% w zależności od gatunku drzewa i poziomu wyjściowej wilgoci [1][4]. Ostateczny ciężar uzależniony jest także od sposobu składowania, obecności kory oraz warunków przechowywania [2].

Dokładne określenie masy ściętego drzewa wymaga znajomości jego gatunku, aktualnej wilgotności oraz czasu od ścięcia, w jakim znajduje się drewno. Te czynniki stanowią klucz przy wszelkich wyliczeniach związanych z wagą drewna.

Źródła:

• [1] https://tmm.net.pl/ile-wazy-1-kubik-drewna/
• [2] https://energiaporadnik.pl/ile-wazy-metr-przestrzenny-drewna-w-zaleznosci-od-gatunku/
• [3] https://rooomly.pl/ile-wazy-1-m3-drewna/
• [4] https://www.awbud.pl/ile-wazy-metr-szescienny-drewna-odkryj-tajemnice-masy-drewna/