Ile waży metr sześcienny sosny i od czego to zależy?

Ile waży metr sześcienny sosny i od czego to zależy? Odpowiedź jest jednoznaczna: masa 1 m³ drewna sosny mieści się w przedziale od około 400 do 700 kg, zależnie od wilgotności drewna oraz warunków wzrostu drzewa [2][3][4]. Szczegółowo wyjaśniamy, jakie czynniki mają decydujący wpływ na wagę metra sześciennego sosny i skąd wynikają te wahania masy.

Definicja i istota masy 1 m³ sosny

Metr sześcienny sosny to objętość drewna sosnowego równa 1 m³, a określenie jego masy wiąże się bezpośrednio z wagą tej objętości drewna. Jednostkowa waga zależy od właściwości fizycznych drewna – kluczowe są tutaj gęstość i wilgotność [1][2]. Czysta masa drzewna dotyczy przede wszystkim twardzieli drzewa, pomijając elementy gałęzi czy igły w kontekście drewna użytkowego, choć one składają się na ogólną biomasę drzewostanu [2][3].

Różne fragmenty drewna, takie jak rdzeń czy świeże przyrosty, wykazują zmienność gęstości i udziału suchej masy, co wynika zarówno z wieku drzewa, jak i warunków klimatycznych oraz siedliskowych [2].

Zakres masy metra sześciennego sosny

Przyjęta średnia masa 1 m³ świeżego drewna sosny to około 500-700 kg. Kluczowym powodem tej rozpiętości jest różna wilgotność drewna, która w stanie świeżym może przekraczać nawet 100%, wyraźnie podnosząc wagę [2][4].

Po sezonowaniu i wysuszeniu, kiedy zawartość wody spada do typowych poziomów stosowanych w przemyśle drzewnym (12-15%), 1 m³ drewna sosny waży około 400-550 kg [3][4]. Różnice te wynikają również z lokalizacji siedliska, wieku drzewa oraz dostępności światła i składników mineralnych [1][2].

Czynniki wpływające na masę drewna sosny

Najważniejszym determinantem wagi drewna sosny jest wilgotność – im więcej wody w strukturze, tym większa masa tej samej objętości [2]. Procesy fizjologiczne w drzewie (fotosynteza, przyrosty roczne) będą optymalizowane, jeśli warunki klimatyczne zapewniają odpowiedni dostęp światła oraz zasobne i odpowiednio wilgotne gleby [1].

Inne czynniki to:

• Wiek drzewa: młodsze i szybko rosnące drzewa mają mniej rozwiniętą część twardzielową, która jest cięższa i gęstsza [2]. Przyrost masy jest największy do ok. 45-50 roku życia drzewa, później wzrasta wolniej.
• Warunki siedliskowe: żyzność gleby i warunki klimatyczne determinują przyrost oraz gęstość drewna [1][2].
• Gęstość drewna: zależna od udziału drewna twardzielowego i przyrostów oraz ilości włókien drzewnych przypisanych do sezonowych zmian środowiska.
• BEF (biomass expansion factor): praktyczny wskaźnik używany do szacowania suchej masy drewna na podstawie objętości [2].

Różnorodność parametrów w zależności od siedliska i wieku

Badania prowadzone w polskich drzewostanach, np. w Puszczy Niepołomickiej, wyraźnie wskazują, że wiek drzewostanu oraz warunki środowiska wpływają na skład biomasy i gęstość drewna sosny. Młodsze drzewostany gromadzą większy udział masy w gałęziach i igłach, starsze akumulują większą masę w pniu [2][3].

Jednak ogólna masa igieł nie wykazuje silnej zależności od wieku drzewa, w przeciwieństwie do masy pnia i konarów. Ostateczna masa 1 m³ drewna użytkowego (tj. pnia) zależy głównie od parametrów fizycznych drewna, nie od masy igieł czy kory [3].

Podsumowanie: od czego zależy waga 1 m³ sosny?

Na podstawie dostępnych danych można stwierdzić, że masa 1 m³ drewna sosny to przede wszystkim funkcja wilgotności drewna, wieku drzewa oraz warunków siedliskowych [2][3][4]. Drewno świeże jest znacznie cięższe niż drewno suche, a różnice wahają się nawet o kilkadziesiąt procent. Na masę wpływa także gęstość drewna warunkowana lokalizacją stanowiska oraz wiekiem i rozmiarem drzewa [1][2][4].

W praktyce za typową wartość przyjmuje się 500-700 kg/m³ dla drewna świeżego i 400-550 kg/m³ dla drewna suchego. Wybór konkretnej wartości powinien być podyktowany znajomością wilgotności materiału oraz jego pochodzenia.

Źródła:

• [1] https://www.encyklopedia.lasypolskie.pl/doku.php?id=k%3Aklimatyczne-czynniki-siedliska-swiatlo
• [2] https://agro.icm.edu.pl/agro/element/bwmeta1.element.agro-article-71ebd1e2-f98b-49af-b408-05bb47380226/c/2006_09_016p.pdf
• [3] https://agro.icm.edu.pl/agro/element/bwmeta1.element.agro-article-559cdf3b-ed72-449c-8c67-c67f0385e848/c/7-13.pdf
• [4] https://www.parkietyszlif.pl/pl/technologia/sosna-najbardziej-popularne-drzewo-iglaste/