Jak działają aukcje OZE i kto może w nich uczestniczyć?

Jak działają aukcje OZE i kto może w nich uczestniczyć?

Aukcje OZE stanowią kluczowy mechanizm wsparcia rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce. Umożliwiają one producentom energii elektrycznej z OZE uzyskanie stabilnych warunków sprzedaży energii przez kilka lat, co znacząco ogranicza ryzyko inwestycyjne i sprzyja powstawaniu nowych instalacji [1][6].

Na czym polegają aukcje OZE?

Podstawą działania aukcji OZE jest system kontraktów różnicowych. Państwo gwarantuje inwestorowi sprzedaż energii na określonych warunkach: jeśli cena rynkowa energii spadnie poniżej wygranej w aukcji ceny, Skarb Państwa wyrównuje różnicę, natomiast w przypadku wzrostu cen rynkowych inwestor oddaje nadwyżkę państwu [1][6]. Zasady organizacji aukcji i szczegółowy regulamin są ustalane przez Ministra Klimatu i Środowiska, który co roku ogłasza rozporządzenie określające maksymalne ceny oraz wolumeny energii możliwe do sprzedaży [2][5]. Organizatorem i instytucją rozliczającą aukcje jest Urząd Regulacji Energetyki wraz z Zarządcą Rozliczeń [2][6].

Kto może brać udział w aukcjach OZE?

Uczestnikami są inwestorzy budujący i eksploatujący instalacje odnawialnych źródeł energii: fotowoltaiczne, wiatrowe, biogazowe oraz z innych nowoczesnych technologii OZE [2][4]. Każdy producent energii planujący udział musi spełnić techniczne oraz formalne wymogi przewidziane w przepisach prawa, w tym posiadanie odpowiednich koncesji i zgód [6][7].

Proces aukcyjny – jak przebiega?

Przebieg aukcji OZE obejmuje kilka kluczowych etapów. Najpierw ogłaszane są limity wolumenów energii oraz maksymalne ceny w rozporządzeniu Rady Ministrów [2]. Inwestorzy zgłaszają swoje oferty cenowe określające wysokość oczekiwanej stawki za wyprodukowaną energię. Następnie Urząd Regulacji Energetyki tworzy ranking, premiując najniższe ceny jednostkowe. Wygrywają projekty oferujące energię po najkorzystniejszych stawkach do wyczerpania dostępnego wolumenu [2][6].

Proces ten przeprowadzany jest w osobnych „koszykach” produktowych, odpowiadających różnym rodzajom technologii OZE oraz podziałowi na moc instalacji: do 1 MW oraz powyżej 1 MW [1][5]. Pozwala to na lepszą segmentację rynku i dopasowanie wsparcia do specyficznych potrzeb poszczególnych branż.

System kontraktów różnicowych

Kluczową cechą aukcji OZE jest wdrożenie kontraktów różnicowych. Oznacza to, że państwo w praktyce chroni inwestora przed fluktuacjami cen na rynku energii – gwarantuje zwrot różnicy, gdy ceny będą niższe niż aukcyjna stawka, lub wymaga zwrotu nadwyżek przy korzystniejszych warunkach rynkowych [1]. Rozwiązanie to przynosi stabilność finansową, która jest szczególnie cenna przy dużych projektach inwestycyjnych OZE.

Dominacja fotowoltaiki w aukcjach OZE

W ostatnich latach fotowoltaika zdecydowanie dominuje w rezultatach rozstrzygniętych aukcji OZE [4][5]. Wynika to z jej konkurencyjności cenowej oraz korzystnych warunków technicznych. Obok instalacji PV, inwestycje wiatrowe i biogazowe również biorą udział, jednak coraz rzadziej wygrywają kontrakty z powodu wyższych kosztów produkcji energii [4][5].

Przykładowo w aukcjach przeprowadzonych w 2025 r. aż 126 kontraktów przypadło instalacjom fotowoltaicznym, podczas gdy dla farm wiatrowych zakontraktowano jedynie 3 projekty na energię [4][5]. Ceny zwycięskich ofert PV oscylowały od 100 do prawie 330 złotych za MWh przy maksymalnych stawkach określonych na 389 zł/MWh dla instalacji PV powyżej 1 MW oraz 324 zł/MWh dla wiatru powyżej 1 MW [1][5].

Skala i znaczenie aukcji OZE dla miksu energetycznego

System aukcyjny działa w Polsce od 2016 roku. W całym okresie do 2025 r. zakontraktowano już około 307 TWh energii o łącznej wartości 77 mld zł, zapewniając wsparcie dla ponad 4900 instalacji OZE [3]. Sam rok 2025 przyniósł zakontraktowanie blisko 16 TWh energii – to nieco ponad 21% z dostępnych 75,9 TWh [4][5]. Utrzymująca się przewaga inwestycji PV rodzi długofalowe wyzwania dla dywersyfikacji i stabilności systemu energetycznego [4].

Wolumeny energii oraz szczegółowe warunki aukcji są co roku dostosowywane i regulowane przez Rady Ministrów oraz resort klimatu [2]. Pozostawienie elastyczności w kształtowaniu koszyków aukcyjnych daje perspektywy na lepsze wykorzystanie różnych technologii OZE w przyszłości i proaktywną politykę miksu energetycznego.

Podsumowanie – kto może, a kto nie może uczestniczyć w aukcjach OZE?

Uczestnikami aukcji OZE mogą być wszyscy wytwórcy energii z OZE, którzy spełnią rygorystyczne wymogi techniczne i formalne oraz uzyskają niezbędne zgody administracyjne [6][7]. System aukcyjny działa transparentnie, wykorzystuje ranking cenowy i kontrakty różnicowe co stanowi efektywny i atrakcyjny model wsparcia zielonej transformacji w Polsce [1][6].

Źródła:

• [1] https://businessinsider.com.pl/gospodarka/aukcje-oze-126-instalacji-pv-i-tylko-trzy-farmy-wiatrowe/jwrjlly
• [2] https://www.ure.gov.pl/pl/urzad/informacje-ogolne/aktualnosci/12772,Aukcje-OZE-2025-slonce-znow-dominuje-nad-wiatrem.html
• [3] https://www.ure.gov.pl/pl/urzad/informacje-ogolne/aktualnosci/12772,Aukcje-OZE-2025-slonce-znow-dominuje-nad-wiatrem.html
• [4] https://enerad.pl/aukcje-oze-2025-fotowoltaika-znow-gora-wiatr-i-inne-zrodla-w-cieniu/
• [5] https://www.gramwzielone.pl/trendy/20324173/poznalismy-wyniki-aukcji-oze-oferty-za-energie-z-wiatru-od-100-zl-mwh
• [6] https://naszrynekenergii.pl/aukcje-oze-system-wsparcia-ure-dla-inwestorow-w-polsce/
• [7] https://rozalin.net.pl/jak-dzialaja-aukcje-oze-kluczowe-informacje-i-wymagania-dla-inwestorow