Nieodnawialne źródła energii wciąż utrzymują się na czołowej pozycji w polskim miksie energetycznym, choć ich udział systematycznie maleje. W 2025 roku po raz pierwszy w historii udział odnawialnych źródeł energii przewyższył udział węgla w krajowej produkcji energii elektrycznej, jednak węgiel kamienny i brunatny pozostaje najważniejszym nieodnawialnym źródłem energii w Polsce[1][2]. W dalszej części artykułu znajdują się kluczowe dane i szczegółowa analiza na temat aktualnej roli nieodnawialnych źródeł energii w polskim sektorze energetycznym.
Dominujące nieodnawialne źródła energii – struktura miksu energetycznego
Przez wiele lat krajowy system energetyczny opierał się niemal wyłącznie na węglu kamiennym i brunatnym. W latach poprzedzających 2025 r. surowce te odpowiadały za ponad 70% krajowej produkcji energii elektrycznej[1]. Pomimo gwałtownego rozwoju odnawialnych źródeł energii, węgiel wciąż ma kluczowe znaczenie dla polskiej energetyki.
W II kwartale 2025 r. udział węgla w produkcji energii elektrycznej wyniósł ok. 45%, co oznacza spadek o ponad 10 pkt proc. rok do roku. W samym czerwcu 2025 r. udział ten spadł do poziomu 43,7%[1][2]. Proces ten oznacza wyraźną, lecz stopniową zmianę, nie zaś natychmiastową dekarbonizację. Poza węglem, na mniejszą skalę wykorzystywany jest również gaz ziemny, jednak jego udział jest znacznie niższy w porównaniu do sektora węglowego[3].
Mechanizm produkcji energii z nieodnawialnych źródeł
Podstawowym procesem produkcji energii elektrycznej z węgla jest spalanie tego surowca w kotłach elektrowni. Wytworzona energia cieplna napędza turbiny parowe, a te z kolei generatory produkujące energię elektryczną[1].
Spalanie węgla generuje znaczne ilości dwutlenku węgla i innych zanieczyszczeń, przyczyniając się do niekorzystnych zmian klimatycznych oraz pogorszenia jakości powietrza. Ilość zanieczyszczeń i emisji gazów cieplarnianych sprawia, że utrzymanie dominacji tego surowca w dłuższej perspektywie może być wyzwaniem dla Polski, także ze względu na zobowiązania klimatyczne[1][2].
Udział nieodnawialnych źródeł energii – aktualne dane
Analizując strukturę polskiego miksu energetycznego, należy podkreślić, że w czerwcu 2025 r., udział energii pochodzącej z OZE wyniósł 44,1%, wypierając tym samym węgiel, który zajął 43,7% udziału w produkcji energii elektrycznej[1][2][3]. Jest to historyczny moment zarówno dla sektorów OZE, jak i dla tradycyjnego przemysłu węglowego.
W porównaniu do II kwartału 2024 r. (56,4% udziału węgla), spadek do poziomu ok. 45% w roku 2025 jest znaczący. Najważniejszym motorem tej zmiany pozostaje dynamiczny wzrost mocy zainstalowanych instalacji fotowoltaicznych i wiatrowych, które wymagają jednak zintegrowania z istniejącym systemem elektroenergetycznym[3][4].
Sektor węglowy – znaczenie i perspektywy
Węgiel niezmiennie pozostaje dominującym nieodnawialnym źródłem energii w Polsce, chociaż jego udział w rynku ulega stopniowej redukcji. Na rynku krajowym to właśnie ten surowiec pełni zasadniczą rolę w utrzymaniu stabilności sieci oraz bezpieczeństwa energetycznego Polski. Pomimo rosnącego znaczenia energii odnawialnej, nadal stanowi fundament krajowej energetyki[1].
Utrzymanie znacznego udziału węgla w miksie wiąże się jednak z coraz większymi wyzwaniami technicznymi oraz klimatycznymi. Modernizacja elektrowni, dostosowanie do rygorystycznych norm emisji oraz równoczesna integracja odnawialnych źródeł to główne kierunki, w jakich podąża transformacja sektora energetycznego w Polsce[3][4].
Wpływ rozwoju odnawialnych źródeł energii na sektor nieodnawialny
Rosnąca liczba instalacji OZE, w tym fotowoltaika i elektrownie wiatrowe, poważnie wpływa na zmianę struktury podaży energii. W czerwcu 2025 r. zainstalowana moc paneli fotowoltaicznych przekroczyła 23 GW, co stanowiło ponad 64% łącznej mocy OZE, a moc wiatrowa to 10,4 GW (29% mocy OZE)[3]. W tym miesiącu powstało blisko 9 tys. nowych instalacji, niemal wszystkie to fotowoltaika[3].
Dalszy rozwój odnawialnych źródeł energii wymusi rozbudowę infrastruktury sieciowej oraz systemów magazynowania energii, aby zapewnić bezpieczeństwo dostaw oraz elastyczność całego systemu elektroenergetycznego[4].
Podsumowanie – które źródła dominują?
Pomimo dynamicznego rozwoju odnawialnych źródeł energii, węgiel kamienny i brunatny niezmiennie pozostają dominującymi nieodnawialnymi źródłami energii w Polsce. Ich udział w krajowym miksie energetycznym maleje, ale nadal mają ogromne znaczenie w bieżącym bilansie energetycznym i decydują o bezpieczeństwie energetycznym państwa[1][2][3][4]. W najbliższych latach oczekiwany jest dalszy spadek ich znaczenia na rzecz energii ze źródeł odnawialnych, jednak obecnie utrzymują się na czołowej pozycji i zapewniają stabilność systemu elektroenergetycznego w Polsce.
Źródła:
- https://globenergia.pl/czerwiec-2025-oze-pokonaly-wegiel-historyczny-moment-dla-polski/
- https://confindustria.pl/pl/2025/07/21/energia-w-polsce-odnawialne-zrodla-energii-po-raz-pierwszy-wyprzedzily-wegiel/
- https://www.rynekelektryczny.pl/moc-zainstalowana-oze-w-polsce/
- https://smoglab.pl/oze-przed-weglem-do-konca-2025-roku-takie-sa-przewidywania/
EnergiaPoradnik.pl to specjalistyczny portal branżowy poświęcony technologiom odnawialnych źródeł energii. Dostarczamy praktycznej wiedzy o fotowoltaice, pompach ciepła, energii wiatrowej, systemach geotermalnych oraz rozwiązaniach biomasowych.