Na czym polega program Czyste Powietrze i kto może z niego skorzystać?

Program Czyste Powietrze to rządowa inicjatywa, której głównym celem jest poprawa jakości powietrza oraz zwiększenie efektywności energetycznej budynków mieszkalnych poprzez wymianę nieefektywnych źródeł ciepła oraz termomodernizację domów jednorodzinnych. Pozwala to zarówno na ograniczenie emisji zanieczyszczeń, jak i na obniżenie kosztów ogrzewania dla właścicieli nieruchomości^[1][2][4].

Cel i zakres programu „Czyste Powietrze”

Celem programu jest ograniczenie zanieczyszczeń powietrza, które pochodzą przede wszystkim z przestarzałych, nieefektywnych źródeł ciepła – tzw. „kopciuchów” – oraz modernizacja energetyczna istniejących budynków jednorodzinnych^[2][4]. Wsparcie finansowe przyznawane jest przede wszystkim na wymianę starych urządzeń grzewczych na nowoczesne, ekologiczne instalacje, a także na poprawę izolacji termicznej budynków, modernizację systemów wentylacyjnych oraz – w ograniczonym zakresie – zastosowanie odnawialnych źródeł energii^[1][4].

Program obejmuje cały kraj i jest jednym z kluczowych elementów strategii rządu, finansowany ze środków unijnych i krajowych, m.in. Krajowego Planu Odbudowy, Funduszy Europejskich oraz Funduszu Modernizacyjnego^[2].

Okres trwania i budżet programu

Program Czyste Powietrze realizowany jest w latach 2018–2032, a nabór wniosków w nowej odsłonie wystartował 31 marca 2025 roku^[2][3]. Budżet przeznaczony na kolejny nabór wynosi około 10 mld złotych z Funduszu Modernizacyjnego oraz dodatkowe środki: 13,9 mld zł z Krajowego Planu Odbudowy i 7,9 mld zł z Funduszy Europejskich^[2].

Tak szeroki zakres finansowania umożliwia realne wsparcie dużej liczby właścicieli domów i mieszkań, przyczyniając się do systemowego ograniczania emisji zanieczyszczeń.

Kto może skorzystać z programu?

Beneficjentami programu są osoby fizyczne będące właścicielami lub współwłaścicielami domów jednorodzinnych lub mieszkań z wyodrębnioną księgą wieczystą, które spełniają określone kryteria dochodowe i techniczne^[1][4]. W praktyce, są to gospodarstwa domowe zamieszkujące budynki o charakterze jednorodzinnym lub posiadające samodzielną własność lokalu mieszkalnego.

Poziom dofinansowania uzależniony jest od dochodu wnioskodawcy. W przypadku dochodu do 135 000 zł rocznie, przysługuje podstawowy poziom dofinansowania – do 40% kosztów kwalifikowanych. Wyższe progi (do 70% i 90%) dostępne są dla osób o niższych dochodach. Dla najuboższych beneficjentów kwota wsparcia może osiągnąć nawet 170 tys. złotych^[1][4].

Warunki uczestnictwa i formalności

Od 2025 roku warunkiem uzyskania dofinansowania jest przeprowadzenie obowiązkowego audytu energetycznego budynku. Audyt umożliwia dokładne określenie zakresu prac i ocenę efektywności przyszłych inwestycji, co zwiększa realną korzyść dla właściciela oraz poprawia efekt środowiskowy całego programu^[1][2][4]. Współpraca z lokalnym operatorem programu, na przykład gminą lub wyznaczoną instytucją, ułatwia cały proces przygotowania, składania wniosku oraz późniejszego rozliczenia dotacji^[1].

Dofinansowaniu podlegają m.in. wymiana źródła ciepła, poprawa izolacji termicznej ścian, dachu, podłóg, montaż wentylacji mechanicznej oraz wybrane instalacje OZE^[1][4]. Wysokość przyznawanych środków dostosowana jest do zakresu remontu oraz dochodu beneficjenta.

Proces uzyskania dofinansowania

Ścieżka skorzystania z programu została szczegółowo określona:

1. Sprawdzenie własnych uprawnień – weryfikacja statusu właściciela lub współwłaściciela nieruchomości oraz spełnienie kryteriów dochodowych^[1][4].
2. Kontakt z lokalnym operatorem programu w celu uzyskania wsparcia przy przygotowaniu wniosku i odpowiedniej dokumentacji^[1][4].
3. Wykonanie audytu energetycznego, który określa stan techniczny budynku i rekomenduje zakres działań podnoszących efektywność energetyczną^[1][2][4].
4. Złożenie wniosku o dofinansowanie (od 31 marca 2025) wraz z wymaganymi dokumentami^[1][4].
5. Realizacja inwestycji zgodnie z harmonogramem oraz rozliczenie kosztów za pośrednictwem operatora lokalnego^[1][4].

Każdy z tych etapów jest niezbędny dla prawidłowego skorzystania z dotacji oraz zapewnienia transparentności procesu.

Wysokość i zakres dofinansowania

Wysokość dotacji zależy od poziomu dochodów gospodarstwa domowego. Dostępne są trzy progi:

• Poziom podstawowy – do 40% kosztów inwestycji; do dochodu 135 000 zł rocznie^[1].
• Poziom podwyższony – do 70% kosztów.
• Poziom najwyższy – nawet do 90% kosztów; maksymalna kwota wsparcia może sięgać 170 000 zł dla najuboższych gospodarstw^[1][4].

Dofinansowanie obejmuje wymianę nieefektywnych źródeł ciepła, kompleksową termomodernizację budynków (izolacja ścian, dachów, podłóg), modernizację wentylacji oraz – w ograniczonym zakresie – montaż odnawialnych źródeł energii^[1][4].

Znaczenie i efekty programu

Program „Czyste Powietrze” odgrywa kluczową rolę w ogólnokrajowej strategii walki z zanieczyszczeniem powietrza i poprawy komfortu życia mieszkańców. Wymiana starych źródeł ciepła na nowoczesne technologie oraz ograniczenie strat ciepła w budynkach mieszkalnych to inwestycja nie tylko w zdrowie i środowisko, ale także w niższe rachunki za energię i ogrzewanie^[2][4].

Korzystanie z programu umożliwia beneficjentom uzyskanie znacznych dopłat do ekologicznych inwestycji oraz istotne podniesienie jakości użytkowanych budynków.

Źródła:

• [1] https://styroneo.pl/nowa-odslona-programu-czyste-powietrze-2025-zmiany-warunkow-i-nowe-zasady-od-31-marca/
• [2] https://czystepowietrze.gov.pl/wez-dofinansowanie/pytania-i-odpowiedzi/nowy-program-czyste-powietrze-obowiazujacy-od-31-marca-2025
• [3] https://budujemydom.pl/budowlane-abc/remonty-i-modernizacje/a/113267-czyste-powietrze-2025
• [4] https://adenergo.pl/blog/audyt-energetyczny/program-czyste-powietrze-dla-kogo-kto-moze-skorzystac-z-dofinansowania-w-2025-roku