Z jakich źródeł energii korzysta obecnie Polska?

Z jakich źródeł energii korzysta obecnie Polska? Krótka odpowiedź brzmi: Polska nadal bazuje głównie na paliwach kopalnych – węgiel dostarcza ponad połowę prądu, jednak rośnie udział odnawialnych źródeł energii (OZE), które stanowią już ponad 40% produkcji energii elektrycznej. Brakuje energetyki jądrowej, a proces transformacji energetycznej postępuje nierównomiernie. Szczegóły poniżej.

Obecna struktura miksu energetycznego w Polsce

W polskiej energetyce dominują paliwa kopalne. Według najnowszych danych aż 85% energii pierwotnej pochodzi z tradycyjnych surowców: 41% z węgla, 27% z ropy oraz 17% z gazu ziemnego [3]. Dla porównania, odnawialne źródła energii odpowiadają obecnie za 40,3% krajowej produkcji energii elektrycznej (czerwiec 2025 r.), co stanowi bardzo duży wzrost w porównaniu do poprzedniego roku, kiedy ich udział wynosił 28,4% [2]. Polska nie ma obecnie energetyki jądrowej, co w znacznym stopniu wpływa na możliwości stabilizacji całego systemu [5].

Podstawę krajowej produkcji energii elektrycznej wciąż stanowi węgiel – kamienny oraz brunatny. W czerwcu 2025 r. odpowiadał za 51,13% produkcji prądu, choć jego udział wyraźnie maleje, notując spadek o 20-26% rok do roku [2]. Rosnące znaczenie zyskują natomiast elektrownie gazowe: udział gazu w energii pierwotnej to 17%, a w 2025 r. produkcja w elektrowniach gazowych wzrosła o 21,5% rok do roku [2][3].

Główne rodzaje źródeł energii

Podział źródeł energii wykorzystywanych w Polsce jest następujący: węgiel (kamienny i brunatny), gaz ziemny, ropa naftowa, OZE (w tym woda, wiatr, fotowoltaika, biomasa i biogaz) [3]. Największy udział przypada na węgiel i gaz oraz coraz szybciej rozwijające się odnawialne źródła energii.

Węgiel pozostaje centralnym surowcem, jednak jego rola systematycznie spada – zarówno w produkcji energii elektrycznej, jak i w całkowitym zużyciu energii pierwotnej [2][3]. Utrzymuje się także wyraźny wzrost konsumpcji ropy naftowej oraz gazu ziemnego, których zużycie w ostatnich 20 latach wzrosło odpowiednio o 41% i 43% [3].

Odnawialne źródła energii obejmują przede wszystkim elektrownie wiatrowe, farmy fotowoltaiczne, elektrownie wodne oraz instalacje opalane biomasą i biogazem. Ich udział i dynamika rozwoju są obecnie najwyższe w historii polskiej energetyki – produkcja energii z OZE wzrosła szczególnie silnie w zakresie farm wiatrowych (+93% r/r w czerwcu 2025 r.), a także fotowoltaiki i biomasy [2].

Zmiany w strukturze produkcji energii i trendy

Transformacja energetyczna w Polsce nabiera tempa, jednak proces ten jest równocześnie wymagający i kosztowny. Udział węgla w produkcji energii elektrycznej oraz zużyciu energii pierwotnej maleje: w ciągu ostatniego roku zanotowano spadek zużycia węgla o 14%, a od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej aż o 38% [3]. Jednocześnie jednak konsumpcja ropy i gazu znacząco wzrosła – to efekt zarówno zwiększonego zapotrzebowania, jak i konieczności bilansowania systemu energetycznego w okresach małej generacji z OZE [3][2].

Dynamiczny rozwój energetyki odnawialnej wymusza także modernizację infrastruktury przesyłowej oraz budowę nowych magazynów energii, których rola w bilansowaniu systemu stale rośnie. Duże znaczenie mają również połączenia transgraniczne, pozwalające na wymianę energii elektrycznej z krajami sąsiednimi [5].

Transformacja wspierana jest przez szereg programów i instrumentów rządowych oraz unijnych, które zwiększają konkurencyjność oraz efektywność energetyczną systemu [3][5]. W praktyce jednak, koszty inwestycyjne są bardzo wysokie, a rozwój sieci dystrybucyjnych oraz magazynów energii nie nadąża jeszcze za tempem przyrostu nowych źródeł odnawialnych.

Wyzwania i ograniczenia polskiej energetyki

Największe wyzwanie dla sektora energetycznego w Polsce stanowi obecnie bilansowanie systemu. Brak dyspozycyjnych odnawialnych źródeł energii (takich jak hydroenergetyka czy biomasa) oraz nieistniejąca energetyka jądrowa prowadzą do trudności w zapewnieniu stabilności i bezpieczeństwa dostaw energii [5]. Tym samym okresowe niedobory lub nadwyżki energii wymagają coraz większych inwestycji w infrastrukturę oraz rezerwy wytwórcze.

Dodatkowym aspektem pozostają wysokie koszty transformacji: niezbędne są rekordowe nakłady finansowe na rozbudowę sieci przesyłowych, magazynów energii i modernizację elektrowni [5]. Równolegle wpływ na polski rynek wywierają czynniki zewnętrzne, takie jak polityka klimatyczna Unii Europejskiej, wymuszająca dekarbonizację oraz presja na obniżanie emisji gazów cieplarnianych [3][5]. Konsekwencją są wyzwania ekonomiczne dla przemysłu i społeczeństwa – głównie pod postacią rosnących cen energii oraz konieczności zachowania bezpieczeństwa energetycznego.

Podsumowanie – aktualny obraz i perspektywy

Obecnie Polska bazuje na węglu, gazie ziemnym i ropie naftowej jako kluczowych źródłach energii, jednak systematycznie wzrasta udział odnawialnych źródeł energii. Transformacja energetyczna nabiera tempa, o czym świadczy dynamicznie rosnąca produkcja energii elektrycznej z OZE, choć proces ten jest złożony, kosztowny i wymaga czasu [2][3][5]. Modernizacja infrastruktury i inwestycje w nowe technologie pozostają niezbędne dla zapewnienia stabilności i bezpieczeństwa dostaw prądu oraz osiągnięcia celów klimatycznych. Mimo braku elektrowni jądrowych i wyzwań związanych z bilansowaniem systemu, Polska konsekwentnie zmniejsza zależność od węgla na rzecz bardziej zróżnicowanego miksu energetycznego.

Źródła:

• [1] https://www.rynekelektryczny.pl/produkcja-energii-elektrycznej-w-polsce/
• [2] https://wysokienapiecie.pl/krotkie-spiecie/pse-produkcja-energii-el-spad-a-o-2-7-do-12-85-twh-w-vi-2025-z-oze-40-3-ca-o-ci/
• [3] https://www.forum-energii.eu/transformacja-energetyczna-polski-edycja-2025
• [4] https://www.ure.gov.pl/pl/oze/potencjal-krajowy-oze
• [5] https://www.money.pl/gospodarka/energetyczne-rozdroze-polski-ten-raport-pokazuje-skale-7215369521175136a.html
• [6] https://www.cire.pl/artykuly/brak-kategorii/energetyka-w-marcu-2025—analiza-rynku-energii-elektrycznej-na-podstawie-danych-entso-e